Wprowadzenie do skutecznego promptowania
Jedni nie wyobrażają sobie pracy bez ChatGPT, podczas gdy inni wciąż nie potrafią wydobyć z tego narzędzia satysfakcjonujących rezultatów. Różnica często tkwi w umiejętności formułowania poleceń – znanych jako prompt engineering – oraz w cierpliwości. Jeśli należysz do tej drugiej grupy i chcesz poprawić swoje umiejętności komunikacji z AI, oto osiem sprawdzonych metod. Działają one nie tylko z chatbotem OpenAI, ale również z Google Gemini, Microsoft Copilot, Perplexity czy Claude. Podobne zasady obowiązują przy generowaniu obrazów, choć tam występują dodatkowe aspekty do rozważenia.
Precyzja i konkretne przykłady
Podstawowa zasada współpracy z chatbotami: im bardziej szczegółowy opis, tym lepszy efekt końcowy. Autor artykułu sugeruje myślenie w kategoriach pięciu pytań: kto, co, gdzie, kiedy i dlaczego. Przykładowo, gdy potrzebujesz pomocy w zaplanowaniu menu kolacji, nie ograniczaj się do ogólników. Zamiast tego przygotuj kompleksowy opis sytuacji.
Pomóż mi zaplanować menu kolacji wigilijnej dla dziesięcioosobowej rodziny. Dwie osoby są na diecie bezglutenowej, jedna nie je mięsa. Chcemy podać przystawkę, tradycyjny barszcz z uszkami, danie główne, dodatki i deser. Uwzględnij polskie tradycje kulinarne.
W takim przypadku możesz nawet dodać linki do sprawdzonych przepisów lub opisać potrawy, które przygotowywałeś wcześniej. Traktuj tworzenie promptów jako proces dwuetapowy: najpierw przedstaw tło sytuacji, następnie sformułuj zadanie i określ zasady, według których ma być wykonane.
Nadawanie konkretnej roli
Jedną z najskuteczniejszych technik jest poproszenie ChatGPT o wcielenie się w określoną osobę lub profesję. Dzięki temu otrzymasz odpowiedzi sformułowane w specyficzny sposób, charakterystyczny dla danej specjalizacji.
Działaj jak doświadczony doradca finansowy. Przeanalizuj mój miesięczny budżet i wskaż obszary, w których mogę zaoszczędzić. Przedstaw moje wydatki w formie graficznej, abym mógł zobaczyć, w których miesiącach wydaję najwięcej.
Możesz być jeszcze bardziej precyzyjny i poprosić AI o naśladowanie konkretnej osoby publicznej, na przykład znanego ekonomisty lub stylisty, aby otrzymać poradę w ich charakterystycznym stylu. Warto również nauczyć chatbot prosić o dodatkowe wyjaśnienia przed udzieleniem odpowiedzi.
Proszenie o konstruktywną krytykę
Zauważyłeś pewnie, że ChatGPT ma tendencję do zgadzania się z użytkownikiem. To prawdziwy mistrz przypodobywania się. Możesz jednak zmienić te dynamikę, prosząc go o przyjęcie roli adwokata diabła i kwestionowanie Twoich pomysłów.
Podczas naszej rozmowy nie potakuj bezrefleksyjnie moim opiniom. Oczekuję konstruktywnej krytyki, która wskaże moje ślepe punkty, doda nowe perspektywy i rzuci wyzwanie mojemu sposobowi myślenia. Wykrywaj schematy, zadawaj prowokujące pytania i dostarczaj celnych spostrzeżeń.
Skutecznym podejściem jest również zadawanie pytań otwartych zamiast takich, które jedynie potwierdzają Twoje istniejące przekonania.
Pojedyncze pytania zamiast bloku informacji
To prosta, ale często pomijana taktyka. Zamiast wysyłać do ChatGPT obszerny blok tekstu zawierający wiele pytań naraz, najpierw przedstaw kontekst, a następnie zadawaj pojedyncze pytania. Podobnie jak w rozmowie z przyjacielem – nie zarzucasz go jednocześnie wieloma kwestiami. Jeśli czujesz się swobodniej, wykorzystaj funkcję głosowego wprowadzania promptów.
Wykorzystanie słów-triggerów
To mało znana, ale niezwykle skuteczna metoda na poprawę jakości odpowiedzi. Stosowanie określonych zwrotów może znacząco zwiększyć dokładność rozumowania modelu. Oto kilka sprawdzonych przykładów:
Przeanalizuj problem dogłębnie. Bądź wyjątkowo skrupulatny. Sprawdź ponownie swoją pracę. To jest kluczowe dla uzyskania prawidłowego wyniku. Pokaż mi swoje rozumowanie krok po kroku. Przedstaw zalety i wady.
Żądanie źródła informacji
AI czasami zmyśla fakty, robiąc to w niezwykle przekonujący sposób. Gdy przedstawia dane lub formułuje argumenty, zawsze proś o wskazanie źródeł. Dopytuj, skąd pochodzą informacje, jak chatbot doszedł do swoich wniosków i zażądaj konkretnych linków. Dzięki temu będziesz mógł lepiej ocenić wiarygodność wygenerowanej treści.
Korzystanie z przeglądarki w trybie incognito
Autor artykułu zwraca uwagę na pewną irytującą cechę ChatGPT – chatbot często odwołuje się do poprzednich rozmów. Choć w wielu sytuacjach jest to przydatne, czasami potrzebujemy odpowiedzi niezależnej od historii czatu. W takich przypadkach warto wylogować się i użyć chatgpt.com bezpośrednio w przeglądarce lub skorzystać z trybu incognito.
Przetestowano to na przykładzie pytania o sugerowaną zmianę ścieżki kariery. Gdy chatbot znał wcześniejsze rozmowy na temat zdrowia kobiet i procedury in vitro, ciągle wracał do tej tematyki. W trybie incognito, bez dostępu do historii, był w stanie zaproponować bardziej kreatywne i zróżnicowane sugestie.
Eksperymentowanie z Prompt Optimizer
Jeśli nadal potrzebujesz pomocy, warto wypróbować narzędzie Prompt Optimizer od OpenAI. Prześlij swój szkic prompta, a system przepisze go zgodnie z najlepszymi praktykami dla ChatGPT. Zadbają o to, aby polecenie było jasne, dobrze sformatowane i pozbawione wewnętrznych sprzeczności. Ten krok może zaoszczędzić czas na opracowaniu właściwej formuły.
Autor przetestował to narzędzie na przykładzie prompta dotyczącego menu świątecznego. Oryginalna wersja została znacząco ulepszona – usunięto zbędne elementy, dodano konkretne wytyczne i poprawiono strukturę całego polecenia.
Podsumowanie kluczowych zasad
Najlepsze praktyki promptowania ciągle ewoluują, dlatego ważne jest regularne eksperymentowanie z nowymi podejściami. Pamiętaj o kilku fundamentalnych zasadach: Traktuj rozmowę z ChatGPT jak naturalną konwersację z drugim człowiekiem. Przygotowuj prompt w sposób podobny do tego, jak pisarze przygotowują stronę – zaplanuj strukturę z wyprzedzeniem. Nadawaj chatbotowi konkretną rolę do odegrania. Zadawaj pojedyncze pytania i zachęcaj do kwestionowania Twoich pomysłów. Nie spodziewaj się idealnego wyniku za pierwszym razem – to proces iteracyjny. Jeśli AI ciągle przywołuje stare rozmowy, użyj przeglądarki w trybie incognito. Określaj pożądaną długość odpowiedzi – jeśli potrzebujesz tylko 100 słów, wyraźnie to zaznacz. Zawsze proś o podanie linków źródłowych i samodzielnie weryfikuj fakty. Upewnij się, że chatbot prawidłowo Cię zrozumiał przed wykonaniem zadania – zachęcanie go do zadawania pytań clarifikacyjnych może zaoszczędzić sporo czasu. Zachowaj zrównoważone podejście do sztucznej inteligencji – korzystaj z jej możliwości, ale pozostań krytyczny wobec generowanych treści.
